6 najczęstszych przyczyn SIBO

SIBO - CO KRYJE SIĘ ZA TYM SKRÓTEM?

SIBO to skrót od angielskiego Small Intestinal Bacterial Overgrowth czyli przerost bakteryjny jelita cienkiego. 

W zależności od źródła SIBO definiowane jest na kilka różnych sposobów:

• Zespół objawów, głównie ze strony układu pokarmowego, który powodowany jest nadmiernym rozrostem bakterii w jelicie cienkim,

• Przerost bakterii (czyli namnożenie w ilości przekraczającej normy) w jelicie cienkim, który prowadzi do wystąpienia objawów żołądkowo-jelitowych,

• Wzrost liczby bakterii >10 do 5 w 1mm treści jelitowej.

Przerosty bakteryjne doprowadzają do zwiększonej fermentacji węglowodanów w jelicie cienkim, co prowadzi do występowania dużych ilości gazów takich jak:

• wodór,

• dwutlenek węgla,

• siarkowodór,

• metan. 

Na podstawie produkowanych przez bakterie gazów możemy wyróżnić kilka rodzajów przerostów w jelicie cienkim: SIBO, IMO (wcześniej nazywane SIBO metanowym), SIBO siarkowodorowe, SIBO mieszane (SIBO+IMO).  Każdy z wymienionych przerostów diagnozowany jest na podstawie oddechowego testu wodorowo-metanowego. SIBO siarkowodorowe jest diagnozowane na podstawie obrazowej analizy testu wodorowo-metanowego. Na ten moment jest to jedyna dostępna w Polsce metoda diagnozy SIBO siarkowodorowego.

SIBO - PRZYCZYNY

Co stoi za rozrostem bakterii bytujących w jelicie cienkim? SIBO samo w sobie jest skutkiem innych nieprawidłowości w organizmie. Skuteczne wyleczenie przyczyn SIBO jest niezbędne do doprowadzenia stanu jelit do eubiozy. 

Możemy wyróżnić 6 najczęściej występujących przyczyn SIBO:

• zaburzenia pracy tarczycy,

• zaburzenia gospodarki węglowodanowej,

• infekcje pasożytnicze,

• celiakia,

• zakażenie Helicobacter pylori,

• endometrioza.

ZABURZENIA PRACY TARCZYCY

Najczęściej występującymi zaburzeniami pracy tarczycy są niedoczynność oraz Hashimoto. W tym artykule skupimy się na tym jak predysponują one do wystąpienia SIBO, a nie na ich opisie i diagnostyce. 

Hormony tarczycy mają wpływ na perystaltykę jelit, czyli na tempo przesuwania treści pokarmowej wzdłuż jelita, regulację jelitowego układu nerwowego oraz działanie MMC. Niedoczynność tarczycy, polegająca na zmniejszonej produkcji hormonów tarczycy, prowadzi do zwolnienia pasażu jelitowego i tym samym do występowania zaparć. 

MMC to wędrujący kompleks mioelektryczny, czyli ruchy perystaltyczne jelit, które przesuwają resztki pokarmowe w dalsze części przewodu pokarmowego. 

Niedoczynność tarczycy prowadzi także do zmniejszonej produkcji kwasu solnego (HCl) w żołądku. Skutkuje to gorszym przebiegiem procesów trawiennych, a także zaburzonym wchłanianiem np. żelaza czy wapnia w konsekwencji prowadząc do ich niedoborów. 

Kwas solny jest swego rodzaju linią obrony przed patogenami, które mogą dostać się do żołądka wraz z przyjętymi pokarmami, dlatego jego zmniejszone wydzielanie jest otwartą furtką do rozwoju infekcji pasożytniczych, grzybiczych oraz bakteryjnych. 

Warto pamiętać, że zaburzona praca tarczycy jest jedną z przyczyn SIBO, ale także SIBO predysponuje do dysfunkcji pracy tarczycy. 

ZABURZENIA GOSPODARKI WĘGLOWODANOWEJ

W cukrzycy, poza obawami typowymi dla zaburzeń gospodarki węglowodanowej, występuje także spowolnienie motoryki przewodu pokarmowego. Jest to ściśle związane ze zmianami w autonomicznym układzie nerwowym, co prowadzi co gastroparezy.

Gastropareza, czyli opóźnione opróżnianie żołądka, skutkujące zaleganiem treści pokarmowej i predysponujące do rozrostu bakterii w jelicie cienkim, a w konsekwencji SIBO.  W badaniach zauważono związek występowania cukrzycy ze zwiększonym ryzykiem SIBO. 

INFEKCJE PASOŻYTNICZE

Pasożyty są jedną z głównych przyczyn występowania SIBO. Najczęściej dochodzi do infekcji pasożytniczej przez Giardię lamblię oraz glistę ludzką. 

Zakażenie pasożytnicze może przyczyniać się do upośledzenia pracy jelit, uszkodzenia błon śluzowych, zaburzeń motoryki oraz stworzenia dogodnych warunków do rozwoju SIBO. 

W jaki sposób infekcje pasożytnicze wpływają na rozwój SIBO? Infekcje pasożytnicze prowadzą do:

• uszkodzeń mechanicznych jelit np. uszkodzenie kosmków jelitowych przez Giardię lamblię,

• zmniejszonego wchłaniania składników pokarmowych, co prowadzi do niedoborów witamin i składników mineralnych,

• wydzielania toksycznych metabolitów, które powodują stan zapalny oraz uszkodzenie ścian jelita.

Rozwój i rozmnażanie pasożytów w jelicie może przyczyniać się do ułatwienia inwazji innych mikroorganizmów. 

CELIAKIA 

Celiakia jest chorobą trzewną, autoimmunologicznym przewlekłym schorzeniem jelita cienkiego. Charakterystyczne jest współwystępowanie celiakii z chorobami autoimmunologicznymi tarczycy. 

Choroba ta przebiega z niszczeniem kosmków jelitowych, co prowadzi do zaburzeń wchłaniania. 

Występujące w celiakii zaburzenia perystaltyki przewodu pokarmowego, mogą predysponować do wystąpienia SIBO. Związane jest to ze zmniejszoną produkcją cholecystokininy (CCK), odpowiadającej za pobudzenie perystaltyki jelit. 

Dodatkowo zwiększenie przepuszczalności jelitowej jest czynnikiem predysponującym do rozwinięcia SIBO.

Brak zmniejszania objawów choroby pomimo zastosowania leczenia dietetycznego może wskazywać na współwystępowanie celiakii z SIBO.  

ZAKAŻENIE HELICOBACTER PYLORI

Helicobacter pylori to bakteria bytująca w żołądku większej części społeczeństwa. U niektórych osób dochodzi do jej przerostu, co prowadzi do wystąpienia nieprzyjemnych objawów żoładkowo-jelitowych. 

Helicobacter pylori ma zdolność do:

• tworzenia uszkodzeń błony śluzowej żołądka,

• uszkadzania, a nawet utraty komórek okładzinowych, co skutkuje zmniejszonym wydzielaniem HCl,

• tworzenia stanów zapalnych żołądka, powodujących nieprzyjemne dolegliwości.

Zwiększone pH w żołądku, na skutek wytwarzanej przez Helicobacter pylori ureazy, zmniejsza właściwości ochronne, które niesie ze sobą obecność kwasu solnego.To natomiast predysponuje do rozwoju innych patogenów. Dodatkowo gorsze trawienie, zaburzenia perystaltyki przewodu pokarmowego, upośledzenie pracy MMC predysponują do wystąpienia SIBO.

ENDOMETRIOZA

Endometrioza jest chorobą układową, którą definiuje się jako migrację błony śluzowej macicy poza miejsce jej normalnego występowania. 

Charakterystyczne dla endometriozy są zaburzenia żołądkowo-jelitowe, przewlekły ból brzucha, zaparcia, biegunki czy nudności. Współwystępowanie SIBO oraz endometriozy może być uzasadnione istnieniem jelitowego układu nerwowego, który odpowiada m.in.:  za aktywność przewodu pokarmowego oraz układu rozrodczego. 

W endometriozie występuje stan zapalny oraz aktywacja układu odpornościowego, co wpływa również na zwiększoną przepuszczalność jelit. Zmiany stężeń hormonów w czasie cyklu miesiączkowego wpływają na czas pasażu jelitowego, który w przypadku endometriozy zostaje wydłużony, predysponując do wystąpienia SIBO. 

Przerost bakteryjny jelita cienkiego powstaje w skutek wielu innych dolegliwości, dlatego tak ważne jest zaopiekowanie przyczyny. Pamiętaj, że szybkie leczenie wcale nie musi być skuteczne. Dlatego postaw na dobrego specjalistę, który przeprowadzi Cię przez cały proces leczenia. 

Jeśli towarzyszą Ci podobne objawy, jakie zostały opisane powyżej i chcesz znaleźć przyczynę swoich dolegliwości pod okiem dietetyka specjalizującego się w temacie zaburzeń żołądkowo-jelitowych, kliknij tutaj, aby sprawdzić terminy konsultacji wstępnych u naszych dietetyczek!

Podsumowując, w leczeniu SIBO najistotniejsze jest znalezienie jego przyczyny, wyleczenie jej, a następnie zajęcie się samym SIBO.

Jeśli chcesz dokładniej zrozumieć patogenezę SIBO oraz innych zaburzeń żołądkowo-jelitowych sprawdź webinar: Dlaczego masz ciągłe wzdęcia i problemy żołądkowo-jelitowe? oraz poznaj 10 najczęstszych przyczyn SIBO Jako dietetyczki kliniczne pracujące z osobami zmagającymi się z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi chętnie pomożemy Ci znaleźć przyczynę Twoich dolegliwości oraz wrócić do zdrowia!