W wyniku nietolerancji pokarmowych dochodzi do powstawania nieprzyjemnych i niepożądanych dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Objawy te pojawiają się po spożyciu konkretnych produktów i nie zawsze są charakterystyczne dla danej nietolerancji. 

Ważne jest podkreślenie, że nietolerancje pokarmowe nie angażują układu odpornościowego (tak jak w przypadku alergii). Charakteryzują się brakiem lub zmniejszonym wytwarzaniem enzymów trawiennych (w przypadku nietolerancji pokarmowych) odpowiadających za rozkład określonych składników pokarmowych. Warto zwrócić uwagę, że objawy nietolerancji pojawiają się niemal natychmiast po spożyciu danego produktu. 

Jakie są najczęstsze nietolerancje pokarmowe?

Najczęściej występujące nietolerancje to:

• nietolerancja laktozy, 

• nietolerancja fruktozy, 

• nietolerancja histaminy,

• nietolerancja glutenu lub pszenicy.

Nietolerancja laktozy objawia się problemami, głównie ze strony układu pokarmowego, po spożyciu produktów bogatych w ten cukier. Należą do nich: mleko, jogurty, sery itp. 

W zależności od organizmu i zawartości laktozy w danym produkcie, objawy po spożyciu mogą się różnić. Bardzo rzadko występującą odmianą nietolerancji laktozy jest wrodzona nietolerancja nazywana - alaktazją, która charakteryzuje się brakiem umiejętności trawienia najmniejszych ilości laktozy już od pierwszych dni życia. 

Warto zwrócić uwagę na to, że różne produkty mleczne mają różną zawartość laktozy - jest to całkiem istotne, kiedy zastanawiasz się nad wyborem produktu bez laktozy. Największa zawartość laktozy jest w mleku w proszku, następnie w mleku krowim, a najmniejsze ilości laktozy zawierają ser żółty, ser feta czy mozzarella. 

Nietolerancja fruktozy objawia się także problemami głównie ze strony układu pokarmowego, należą do nich: nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunki, wzdęcia i gazy. Warto zwrócić uwagę, że wyróżniamy także fruktozemię - czyli pierwotną nietolerancję fruktozy. Jest ona uwarunkowana genetycznie i polega na deficycie enzymu aldolazy B. Fruktoza jest cukrem, który występuje głównie w owocach np. jabłka, gruszki, banany, winogrona, ale także w miodzie czy syropie klonowym.  

Nietolerancja histaminy to zaburzenie, które wynika ze zmniejszonego rozkładu histaminy w jelitach, na skutek zmniejszonej aktywności enzymu DAO. Ważne jest to, że możemy wyróżnić także wrodzoną nietolerancję histaminy, która jest uwarunkowana genetycznie. Wśród objawów nietolerancji histaminy wyróżnić można objawy pochodzące ze strony układu pokarmowego, układu nerwowego, skóry czy układu krwionośnego. Pacjenci najczęściej zgłaszają problemy z czerwonymi plamkami lub krostkami na języku czy dekolcie, pieczenie języka czy cieknięcie z nosa. 

Nietolerancja glutenu lub pszenicy daje swoje objawy po spożyciu produktów zawierających gluten. Objawy występują zarówno ze strony układu pokarmowego np. wzdęcia, bóle brzucha, gazy czy ze strony skóry np. wypryski, pokrzywka. W przypadku tego rodzaju nietolerancji istotne jest odróżnienie jej od celiakii, która jest genetyczną chorobą, objawiającą się problemami po spożyciu produktów zawierających gluten. 

Dlaczego powstają nietolerancje pokarmowe?

Nietolerancje pokarmowe dzielimy na wtórne i pierwotne, tutaj skupimy się na nietolerancjach wtórych. 

Powstają one na skutek występowania innych chorób układu pokarmowego, które upośledzają jego funkcjonowanie, przesuwanie treści pokarmowej oraz wydzielanie enzymów trawiennych. 

Niedobory enzymów trawiennych prowadzą do braku skutecznego trawienia składników pokarmowych takich jak: laktoza, fruktoza czy gluten. 

Najczęstsze przyczyny wtórych nietolerancji pokarmowych to:

• dysbioza jelitowa, 

• infekcje pasożytnicze, 

• zakażenie Helicobacter pylori, 

• przerosty grzybicze, 

• SIBO czy IMO. 

Czy warto wykonywać testy IgG na nietolerancje pokarmowe? 

Tłumacząc to bardzo prostym językiem - testy IgG na nietolerancje pokarmowe wykrywają przeciwciała, które powstają na skutek “wniknięcia” do organizmu ciała obcego (czyli pożywienia). Jest to naturalna reakcja organizmu na obcy czynnik. 

Kolejnym argumentem przemawiającym za tym, że nie warto wykonywać testów na nietolerancje pokarmowe jest fakt, że oficjalne towarzystwa alergologiczne na całym świecie odradzają ich wykonywanie, głównie ze względu na brak badań potwierdzających ich skuteczność.

Dodatkowo nie istnieją normy, które wskazują jak interpretować wyniki wykonanych badań, a same w sobie badania są stosunkowo drogie. 

Dlatego dużo lepszym rozwiązaniem jest znalezienie przyczyny problemu i jej wyleczenie, zanim zdecydujesz się eliminację wybranego składnika pokarmowego czy wykonanie testów na nietolerancje.